Het vleermuisvangsysteem

Sinds 2001 is het vangen van vleermuizen in Nederland in opmars. Op die manier komen we meer te weten over het gedrag van vleermuizen en hun verspreiding in Nederland. Vleermuizen zijn echter ook kwetsbare en beschermde dieren. Het is daarom belangrijk dat het vangen op een verantwoorde manier gebeurt.

Het vleermuis-vangsysteem is ontwikkeld om een aantal zaken rondom het vangen van vleermuizen en het verkrijgen van toestemming daarvoor te standaardiseren. Zo is het streven om iedereen op een juiste en ethische wijzen te laten vangen. Daarnaast is het belangrijk dat de determinaties altijd juist zijn en dat data gestandaardiseerd wordt verzameld en centraal wordt opgeslagen. Door dit te standaardiseren kan het verlenen van toestemming om vleermuizen te mogen vangen, op een goede maar ook snelle manier verlopen.

Het Vleermuisvangsysteem bestaat uit twee delen. Enerzijds is er het opleidingstraject waarin mensen die willen leren vangen worden opgeleid tot erkende zelfstandig vangers. Anderzijds is er de machtigingsverlening waarin mensen die erkende zijn een machtiging kunnen aanvragen om vleermuizen te vangen.

Stichting Vleermuizen Vangen

Om het vleermuisvangsysteem te faciliteren en te versterken is in 2010 de Stichting Vleermuizen Vangen (SVV) opgericht. De stichting heeft als doelstelling:

1. "Het ontwikkelen danwel stimuleren van een systeem van opleiding en persoonsgebonden machtigingsverlening voor ethisch vangen en verzamelen van openbaar beschikbare gestandaardiseerde gegevens over vleermuizen in Nederland;
2. het verrichten van alle verdere handelingen die met het vorenstaande in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn."

Meer over de stichting is te lezen op de pagina over de organisatie.

Machtiging via de Zoogdiervereniging

De Zoogdiervereniging (ZV) heeft van alle provincies een vergunning voor het vangen van vleermuizen in het kader van verspreidingsonderzoek. De zoogdiervereniging schrijft voor specifieke projecten binnen deze doelstelling machtigingen uit voor het vangen van vleermuizen. Dit is naar voorbeeld van het Vogeltrekstation, die onderzoek naar vogels faciliteert. Onderzoekers die vleermuizen voor een onderzoek willen vangen, kunnen met een projectplan een machtiging aanvragen bij de Commissie Vleermuizen vangen. Indien onderzoekers een machtiging willen aanvragen, dient wel eerst de status van zelfstandig vanger behaald te zijn. De Commissie Vleermuizenvangen adviseert de Zoogdiervereniging over de aanvraag.

Opleiding

Om zelfstandig vleermuizen te mogen vangen binnen het vangsysteem, dient een opleidingstraject te worden doorlopen. De opleiding kan onder meer bestaan uit het volgen van (enkele) cursussen en het vangen van vleermuizen, waardoor praktijkervaring wordt opgedaan en vaardigheden worden aangeleerd door het doen van veldwerk onder begeleiding van zelfstandig vangers of opleiders. Hieruit volgen drie onafhankelijke “GO’s” door opleiders, een praktische beoordeling waarin bekeken wordt hoe bekwaam de vanger is. Het tweede deel van de opleiding is het afleggen van een theorie-examen. Na het verkrijgen van de 3 “GO’s” en het behalen van het theorie-examen is de vanger “Zelfstandig vanger” en kan deze persoon machtigingen voor projecten aanvragen.

Vleermuisvangcommissie (VVC)

Om de kwaliteit van het systeem te waarborgen wordt het systeem jaarlijks geëvalueerd. Aan de hand van cursusevaluaties en inbreng vanuit de klankbordgroep toetst de opleidergroep de vleermuisvangcommissie en vice versa. Deze evaluatie wordt jaarlijks aan de Rijksdienst Voor Ondernemen Nederland (RVO) verzonden.

Klankbordgroep

De klankbordgroep is een groep van betrokken mensen die gevraagd en ongevraagd advies geven over het Vleermuisvangsysteem.