Het Vleermuisvangsysteem bestaat uit twee delen. Enerzijds is er het opleidingstraject waarin mensen die willen leren vangen worden opgeleid tot gecertificeerde zelfstandig vangers. Anderzijds is er de machtigingsverlening waarin mensen die gecertificeerd zijn een machtiging kunnen aanvragen om vleermuizen te vangen.
Machtiging via de Zoogdiervereniging
De Zoogdiervereniging (ZV) heeft van de alle privincies een ontheffing voor het vangen van vleermuizen. De ZV machtigt mensen om van deze ontheffing gebruik te maken. Onderzoekers die vleermuizen voor een onderzoek willen vangen, kunnen met een projectplan een machtiging aanvragen bij de Commissie Vleermuizen vangen. Indien onderzoekers een machtiging willen aanvragen, dient wel eerst de status van zelfstandig vanger behaald te zijn.
Opleiding
Om zelfstandig vleermuizen te mogen vangen, dient een opleidingstraject te worden doorlopen. De opleiding kan onder meer bestaan uit het volgen van (enkele) cursussen en het vangen van vleermuizen, waardoor praktijkervaring wordt opgedaan en vaardigheden worden aangeleerd door het doen van veldwerk onder begeleiding van zelfstandig vangers of opleiders.
Het tweede deel van de opleiding is het afleggen van een theorie-examen.
Commissie vleermuishanteren
Om de kwaliteit van het systeem te waarborgen wordt het systeem jaarlijks geevalueerd. Aan de hand van cursusevaluaties en inbreng vanuit de klankbordgroep toetst de opleidergroep de commissie vleermuishanteren en vice versa. Deze evaluatie wordt jaarlijks aan de Rijksdienst Voor Ondernemen Nederland (RVO) verzonden.
Klankbordgroep
De klankbordgroep is een groep van betrokken mensen die gevraagd en ongevraagd advies geven over het Vleermuisvangsysteem.